Với xu hướng giá điện tăng và nhu cầu sử dụng điện ngày càng cao, nhiều hộ gia đình đang cân nhắc đầu tư hệ thống điện mặt trời có lưu trữ để tiết kiệm chi phí và chủ động nguồn năng lượng. Tuy nhiên, giữa hệ 3kWp và 6kWp – đâu là lựa chọn phù hợp? Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết ưu nhược điểm, chi phí và hiệu quả kinh tế của từng giải pháp, giúp bạn dễ dàng đưa ra quyết định đúng đắn.
1. Hệ thống 3kWp và 6kWp: Ưu – nhược điểm và đối tượng phù hợp
Hệ thống 3kWp:
- Ưu điểm: Phù hợp với gia đình ở vùng quê, nơi điện lưới không ổn định, hoặc ngân sách hạn chế. Giá thành đầu tư thấp (ước tính khoảng 50-70 triệu tùy cấu hình). Hệ thống này đáp ứng nhu cầu cơ bản như chiếu sáng, quạt, tivi, hoặc một số thiết bị nhỏ.
- Nhược điểm: Sản lượng điện thấp (khoảng 12-15kWh/ngày, tương đương 360-450kWh/tháng trong điều kiện lý tưởng). Với hộ gia đình tiêu thụ điện cao, khả năng tiết kiệm tiền điện không đáng kể. Nếu chỉ sử dụng để bù điện lưới hoặc lưu trữ tối thiểu, hiệu quả kinh tế sẽ thấp.
- Phù hợp: Hộ gia đình ở vùng sâu vùng xa, tiêu thụ điện dưới 500kWh/tháng, hoặc ưu tiên ổn định nguồn điện hơn là tiết kiệm chi phí.
Hệ thống 6kWp:
- Ưu điểm: Sản lượng điện cao hơn (khoảng 25kWh/ngày, 750kWh/tháng như đề cập), đáp ứng tốt nhu cầu của hộ gia đình ở thị trấn, thành phố, hoặc gia đình khá giả có mức tiêu thụ điện từ 1000kWh/tháng trở lên. Hệ thống lưu trữ giúp tối ưu hóa việc sử dụng điện vào ban đêm hoặc khi mất điện. Tiết kiệm đáng kể chi phí tiền điện ở các bậc giá cao.
- Nhược điểm: Chi phí đầu tư ban đầu cao hơn (ước tính khoảng 80-100 triệu cho hệ thống đầy đủ). Yêu cầu diện tích lắp đặt lớn hơn (khoảng 30-40m² cho 10 tấm pin).
- Phù hợp: Hộ gia đình có mức tiêu thụ điện cao, đặc biệt ở khu vực đô thị, nơi giá điện ở bậc cao (trên 400kWh/tháng) chiếm tỷ trọng lớn trong hóa đơn.
2. Tính toán chi phí tiết kiệm với hệ thống 6kWp
Sản lượng điện: Hệ thống 6kWp tạo ra 750kWh/tháng.
Tiêu thụ điện của gia đình: 1500kWh/tháng.
Giá điện ở bậc cao: 3302 VND/kWh (giả sử áp dụng cho phần tiêu thụ trên 400kWh/tháng).
Chi phí đầu tư:
- Inverter hybrid 6kW: 20 triệu VND.
- Bộ lưu trữ 51.2V 5kWh: 19,5 triệu VND.
- 10 tấm pin mặt trời (600Wp/tấm): 10 x 1,8 triệu = 18 triệu VND.
- Tổng chi phí thiết bị chính: 20 + 19,5 + 18 = 57,5 triệu VND.
- Chi phí khác: Bao gồm phụ kiện (tủ điện, cầu dao, dây cáp), khung nhôm, giá đỡ, tư vấn thiết kế, bản vẽ kỹ thuật, dịch vụ hậu mãi, và uy tín nhà thầu. Ước tính chi phí này khoảng 12,5-32,5 triệu VND, đưa tổng chi phí đầu tư vào khoảng 70-90 triệu VND. Chi phí thi công phụ thuộc vào độ khó của địa hình và yêu cầu kỹ thuật.
Tính toán tiết kiệm hàng tháng:
- Hệ thống 6kWp sản xuất 750kWh/tháng, toàn bộ được sử dụng để bù vào lượng tiêu thụ của gia đình (vì tiêu thụ 1500kWh > sản lượng 750kWh).
- Phần điện tiết kiệm được tính ở giá bậc cao (3302 VND/kWh).
Kết quả: Tiết kiệm 2,476 triệu VND/tháng, tương đương 29,718 triệu VND/năm.
Thời gian hoàn vốn (ước tính): Giả sử tổng chi phí đầu tư là 80 triệu VND (bao gồm thiết bị chính và chi phí thi công, ước tính chi phí thi công chiếm 10-15% giá trị hệ thống, tương đương 8-12 triệu VND tùy địa hình lắp đặt).
Kết quả: Hệ thống hoàn vốn sau khoảng 2,7-3 năm, tùy vào chi phí thực tế và sản lượng điện thực tế.
3. Một số lưu ý:
- Hiệu quả thực tế: Sản lượng 750kWh/tháng phụ thuộc vào điều kiện thời tiết, vị trí lắp đặt, và hiệu suất hệ thống. Ở Việt Nam, số giờ nắng trung bình khoảng 4-5 giờ/ngày, nên sản lượng thực tế có thể dao động từ 600-700kWh/tháng nếu không tối ưu.
- Bộ lưu trữ: Dung lượng 5kWh phù hợp cho nhu cầu cơ bản vào ban đêm (chiếu sáng, quạt, tivi). Nếu gia đình sử dụng thiết bị công suất cao (máy lạnh, bếp điện), cần cân nhắc bộ lưu trữ lớn hơn (10kWh hoặc hơn) để đảm bảo hiệu quả.
- Bảo trì: Chi phí bảo trì inverter, pin lưu trữ, và tấm pin thường thấp (khoảng 1-2 triệu/năm nếu không có sự cố lớn). Uy tín nhà thầu và dịch vụ hậu mãi đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tuổi thọ hệ thống.
- Thiết kế và thi công: Bản vẽ kỹ thuật chuẩn, tư vấn hệ thống đúng yêu cầu, và chất lượng linh kiện (khung nhôm, giá đỡ) ảnh hưởng lớn đến hiệu suất và độ bền của hệ thống. Chi phí này cần được cân nhắc kỹ khi lựa chọn nhà cung cấp.
4. Kết luận:
- Hệ 3kWp: Phù hợp với vùng quê, ngân sách thấp, ưu tiên ổn định điện hơn tiết kiệm chi phí. Hiệu quả kinh tế hạn chế với hộ tiêu thụ điện cao.
- Hệ 6kWp: Lý tưởng cho gia đình ở thị trấn, thành phố, hoặc khá giả, với mức tiết kiệm đáng kể (khoảng 2,476 triệu VND/tháng, 29,718 triệu VND/năm). Thời gian hoàn vốn nhanh (khoảng 2,7-3 năm), phù hợp với nhu cầu tiêu thụ điện cao và giá điện ở bậc cao.
- Đầu tư vào hệ thống 6kWp là lựa chọn hợp lý về mặt kinh tế và tiện ích, đặc biệt khi kết hợp lưu trữ để đảm bảo nguồn điện ổn định. Chất lượng thi công, uy tín nhà thầu, và dịch vụ hậu mãi là yếu tố quan trọng để tối ưu hóa hiệu quả hệ thống.
